Poznaj podstawy obrotu opcjami

Właściciel opcji ma prawo, ale nie obowiązek, do zakupu (w przypadku opcji kupna) lub sprzedaży (w przypadku opcji sprzedaży) określonych akcji lub kontraktów terminowych po ustalonej cenie do trzeciego piątku miesiąca, w którym opcja wygasa. Istnieją dwa typy opcji: opcje kupna i opcje sprzedaży. Opcje kupna dają Ci prawo zakupu określonego instrumentu bazowego. Dzięki opcjom sprzedaży natomiast, zyskujesz prawo do sprzedaży tegoż instrumentu. Ważne, żeby zapoznać się z zasadami działania obydwu typów opcji. Od tego momentu, każda strategia, którą poznasz, będzie zależała od tego, czy dokładnie je rozumiesz.Jeśli chcesz zakupić opcje, nie jest wymagane wpłacenie depozytu zabezpieczającego, ponieważ Twoje ryzyko jest ograniczone do ceny opcji. Natomiast, na konto wystawcy opcji w momencie jej sprzedaży wpływa depozyt, który będzie mógł być zatrzymany, jeśli dana opcja nie zostanie wykonana do terminu wygaśnięcia. Jednakże, wystawcy opcji są także zobowiązani do kupna lub sprzedaży danego instrumentu bazowego, jeśli wystawiona przez nich opcja zostanie wykonana przez właściciela opcji. Stąd też, sprzedaż opcji wymaga dość dużego depozytu.Aby handlować opcjami, musisz poznać wybrane słownictwo związane z rynkiem opcji. Cena, po której dany instrument bazowy może być zakupiony bądź sprzedany, w przypadku wykonania opcji, nosi nazwę kursu wykonania. Opcje są dostępne po kilku kursach wykonania, zarówno powyżej jak i poniżej aktualnej ceny danego instrumentu bazowego. Kurs wykonania opcji na akcje, których cena nie przekracza 25 dolarów za sztukę zmienia się zwykle o 2,5 dolara. Natomiast, w przypadku akcji, których cena jest wyższa niż 25 dolarów – o 5 dolarów.

Dzień, w którym dana opcja wygasa nazywamy terminem wygaśnięcia. Opcja na akcje wygasa wraz z zamknięciem sesji w trzeci piątek ostatniego miesiąca cyklu opcji. Wszystkie notowane opcje są dostępne w bieżącym miesiącu oraz w miesiącu kolejnym, a także w określonych przyszłych miesiącach. Do każdej akcji przypisany jest odpowiedni cykl miesięcy, w których dostępne są na nie opcje. Wyróżniamy zwykle 3 takie stałe cykle:

– styczeń, kwiecień, lipiec i październik;
– luty, maj, sierpień i listopad;
– marzec, czerwiec, wrzesień i grudzień.

Cenę opcji nazywamy premią. Premia opcyjna ustalana jest na podstawie wielu czynników, m.in. aktualnego kursu instrumentu bazowego, kursu wykonania opcji, czasu pozostałego do wygaśnięcia opcji, a także zmienności kursu akcji. Premię opcyjną podaje się w skali jednej akcji. Każda opcja opiewa zwykle na 100 akcji. Stąd, jeśli premia wynosi 2 dolary, to całkowita cena zakupu danej opcji wynosi 200 dolarów (2 x 100 = 200 dolarów). Zakup opcji powoduje, że konto nabywcy zostanie obciążone kwotą premii; sprzedaż natomiast – że konto sprzedającego zostanie uznane kwotą premii.

Przykład: Janka chce kupić dom. Po kilku tygodniach poszukiwań znajduje taki, który się jej naprawdę podoba. Niestety, dopiero za sześć miesięcy będzie miała wystarczającą ilość pieniędzy na pierwszą wpłatę. Kontaktuje się więc z właścicielem domu i uzgadnia z nim zakup opcji na zakup tego domu w ciągu sześciu miesięcy za 100 000 dolarów. Właściciel zgadza się sprzedać jej taką opcję za 2 000 dolarów.

Scenariusz nr 1: W ciągu tych sześciu miesięcy, Janka odkrywa złoże ropy naftowej pod nieruchomością. Wartość domu wzrasta momentalnie do miliona dolarów, jednakże wystawca opcji (właściciel domu) jest zobowiązany do sprzedaży go Jance za 100 000 dolarów. Janka kupuje dom za 100 000 dolarów plus 2 000 dolarów premii za opcję. Po czym natychmiast sprzedaje go za milion dolarów, uzyskuje olbrzymi zysk w wysokości 898 000 dolarów i żyje długo i szczęśliwie.

Scenariusz nr 2: Janka odkrywa na terenie nieruchomości wysypisko toksycznych odpadów. Wartość domu spada do zera i oczywiście Janka nie decyduje się na wykonanie opcji i nie kupuje domu. W takim przypadku, Janka traci 2 000 dolarów premii, którą zapłaciła za opcję właścicielowi nieruchomości. Jednak likwidacja wysypiska kosztowałaby ją o wiele więcej, nie mówiąc już o tym, czy znalazłaby lokatorów, chętnych zamieszkać w takim miejscu.

Jak działają opcje – podsumowanie

1. Opcje dają Ci prawo do kupna lub sprzedaży określonego instrumentu bazowego.

2. Jeśli kupisz opcję, nie jesteś zobowiązany do kupna lub sprzedaży danego instrumentu bazowego; jedynie masz do tego prawo.

3. Jeśli wystawiasz opcję i opcja ta jest wykonana, jesteś zobowiązany dostarczyć określony instrument bazowy (w przypadku opcji sprzedaży), bądź przyjąć określony instrument bazowy (w przypadku opcji kupna) po kursie wykonania opcji, niezależnie od aktualnego kursu danego instrumentu.

4. Opcje są ważne przez określony okres, po upływie którego wygasają, a Ty tracisz prawo do kupna lub sprzedaży instrumentu bazowego po określonej cenie.

5. Zakup opcji powoduje, że konto nabywcy obciążane jest kwotą premii.

6. Sprzedaż opcji powoduje, że konto sprzedającego zostaje uznane kwotą premii.

7. Opcje są dostępne po kilku kursach wykonania, wartość których odzwierciedla kurs instrumentu bazowego.

8. Koszt opcji nosi nazwę premii opcyjnej. Cena jest pochodną wielu czynników, m.in. aktualnego kursu instrumentu bazowego, kursu wykonania opcji, czasu pozostałego do wygaśnięcia opcji i zmienności kursu akcji.

9. Nie na każde akcje dostępne są opcje. Istnieje ok. 2 200 akcji, na które wystawia się opcje, którymi można handlować. Każda opcja zwykle opiewa na 100 akcji danej spółki.